راهبردهای آموزشی

روشها و رویکردهای آموزشی بر مبنای ویژگیها و نیازهای هر فرد باید متفاوت باشد و با عنایت به این نکته که هیچ دو دانش آموز با ناتوانی یادگیری نیستند که کاملا شبیه به هم باشند، امکان دارد که به کارگیری روشی خاص در مورد دانش آموزی خوب جواب بدهد و در دیگری بی ثمر باشد. بنابراین در این نوشتار، ابتدا بر اساس سبب شناسی غلطهای املایی کلمات با حروف همصدا، تمرینات ویژه برای جهت رفع ناتوانی های یادگیری در روند رشد    ( تحول) پیشنهاد و پس از آن راهبردهای ویژه برای توانمندی دانش آموزان در کاربرد صحیح این حروف در کلمات توصیه می شود.

ادراک بینایی و خرده مهارتهای آن:

ادراک بینایی فرآیندی است که اطلاعات حسی را شناسایی و معنی دار می کند و به توانایی دریافت تفاوتها و تشابهات موجود در میان اشکال هندسی، حروف، کلمات و اعداد اشاره دارد. به عبارتی دیگر، مکانیسمی است که به وسیله آن مغز به دور از تحریک حسی به عمل شناختی و مفهوم سازی می پردازد. مطالعات زیادی ثابت کرده اند که ادراک بینایی قوی با توانایی و پیشرفت تحصیلی ارتباط مستقیم دارد و اکثر دانش آموزان با ناتوانیهای یادگیری در یکی از خرده مهارتهای ادراک بینایی ( تمیز بینایی، تمیز شکل از زمینه، تکمیل بینایی، روابط فضایی، بازشناسی شی) با مشکل مواجه می باشند. (( ارنر 1993))

الف- تمیز بینایی

زمانی که دانش آموز بتواند یک شی را از میان اشیای دیگر تشخیص دهد، به تمیز بینایی رسیده است. برای تشخیص و تقویت این مهارت می توان از الگوهای ذیل استفاده نمود.

برای نمونه کلمه (( خوشحال)) را از بین کلمات دیگر پیدا نماید و دور آن خط بکشد.

ب- تمیز شکل از زمینه

این خرده مهارت به توانایی تشخیص یک شی از زمینه محیطی آن اشاره دارد و این بدین معنی است که کودک با اشکال در ادراک بینایی نمی تواند توجه خود را به محدوده مورد سئوال ( شکل) جدا از زمینه بینایی متمرکز سازد و در نتیجه در فرآیند تشخیص، به خاطر محرکات نامربوط در تصویر دچار اختلال می شود.

ج- تکمیل بینایی

به توانایی تشخیص و بازشناسی یک شی، حتی اگر کل محرک ارائه نشود، اشاره دارد. به عنوان مثال، دانش آموز بتواند یک خط را در صورتی که نقطه های آن پوشیده شده است بخواند و یا اجزای ناقص یک تصویر را پیدا و به هم وصل نماید.

د- روابط فضایی

این خرده مهارت به درک موقعیت اشیاء در فضا اشاره دارد به عبارتی دیگر توانایی تشخیص حالت اشیا و اشکال در ارتباط با یکدیگر و نیز در ارتباط با مشاهده کننده سنجیده می شود، برای مثال، دانش آموز باید مشابه طرحی را که به وی ارائه می شود با وصل یک سری از نقاط به همدیگر به دست آورد.

ه- بازشناسی شی

این خرده مهارت شامل بازشناسی اشکال هندسی ( مانند چهارگوش)، حروف الفبا، حیوانات، اعداد، کلمات و اشیاء می شود. توانایی کودکان پیش دبستانی در این مهارتها کمک زیادی به پیشرفت تحصیلی آنان می نماید.

از آزمونهایی که برای تشخیص ادراک بینایی استفاده می شود می توان از آزمون فراستیگ، بندرگشتالت، بازآزمایی بینایی آرتو. ال. بنتن، اشکال هندسی آندره ری و آزمون روانی – زبانی ایلی نویز نام برد.

با توجه به اینکه اکثر کودکانی که در املای کلمات با حروف همصدا با مشکل مواجه می شوند، در خرده آزمونهای طراحی مکعبها، الحاق قطعات، رمزگردانی و مازهای آزمون هوش و کسلر نمره کمتری به دست آورده اند، لذا تمرینات ذیل برای تقویت ادراک بینایی- حرکتی و  فضایی این کودکان پیشنهاد می شود.